W tej niewielkiej
powieści złożonej z dwunastu krótkich opowiadań kryje się wielka historia
Ukrainy, która po latach wojny i zniewolenia mogła ogłosić swoją niepodległość.
Pierwszego dnia szkoły 1991 roku, czyli w tydzień po przyjęciu przez parlament
deklaracji niepodległości, na uroczystości klasowej spotykamy grupkę dziewcząt
i chłopców, bohaterów omawianej książki. Autorka opowiada ich historie
z lat dzieciństwa oraz jako dorosłych, powiązanych ze sobą pokrewieństwem i
przyjaźnią. Są tu też historie osób zupełnie przypadkowych i obcych.
Opowiedziane bez wylewności i fragmentarycznie, bez zachowania chronologii
zdarzeń i czasu oraz wdawania się w opisy politycznych i historycznych
niuansów. Autorka skupia uwagę przede wszystkim na ludziach – na ich
pokiereszowanych losach, niezdolnych odsunąć dramatów z przeszłości.
W niezwykle
sugestywny sposób Babkina kreuje ponury ukraiński krajobraz życia
codziennego, na który nieodwracalny wpływ ma wielka historia. Nasza piątka
bohaterów nosi w sobie blizny odziedziczone po rodzicach. Opowiadania Babkiny
to świat dzieci samotnych, często osieroconych, pozbawionych opieki i jakby
przedwcześnie dojrzałych. Ich zdewastowane dzieciństwo przekłada się na życie
dorosłych ze zrujnowanymi emocjami. Ukraina jest tu pokazana jako kraj, w
którym czas nie jest łaskawy dla jednego pokolenia a smutki i nieszczęścia
wciąż są obecne w sercach i umysłach rodzin bez możliwości zagojenia ran i
zapomnienia, ponieważ ojczyzna co rusz wstrząsana jest tragicznymi wypadkami.
Autorka zakreśla
szeroką perspektywę, dając czytelnikowi możliwość dopowiedzenia sobie
historii od czasów Wielkiego Głodu po czasy współczesne i wychodzącą już poza
fabułę, barbarzyńską wojnę, która toczy się obecnie w Ukrainie. Lektura tej
książki i rozmowa o niej pozwoliła na uporządkowanie wiedzy o narodzie, który
mimo trudnej przeszłości a może właśnie dlatego, tak dzielnie stawia opór i
broni swojej niezależności.
DKK KSIĄŻNICZKI Bolesławiec