Kameralne spotkanie w gronie zespołu filii nr 23 MBP we Wrocławiu, na którym dziękowaliśmy Lidii Teresie Nowak za książkę pt. Asertywność w bibliotece. Jak odkryć siłę swojej profesji? Z pewno-ścią ta książka zainteresuje szerokie grono bibliotekarzy.
O postawach asertywnych w bibliotekach Lidia Nowak pisała do Poradnika Biblio-tekarza w 1999 roku. Czytałam te arty-kuły z zainteresowaniem wydawały mi się zapowiedzią wiosny w bibliotekach i uświadamiały jak wiele jeszcze można zmienić w sobie z zespołem żeby nasza biblioteka stawała się jeszcze bardziej przyjazna dla otoczenia.
Książkę przeczytałam jednym tchem, napisana jest z „polotem”, bo jak sama autorka podkreśla skupiła się w niej bardziej na „duchu asertywności” mniej na technikach, bo to nie one czynią człowieka asertywnym.
Lidia od 1985 roku jest czytelniczką naszej biblioteki. Była inicjatorką programów „obywatelskich” dla społeczności lokalnej w trudnym okresie początków demokracji. Zachęcała bibliotekarki do współudziału w swoich działaniach a z czasem nasza biblioteka z wypożyczalni książek, przemieniała się w centrum animacji kultury społecznej.
Lidka jest bezpośrednia, szczera, gotowa służyć radą, nie stwarza dystansu swoją osobą. Podziwiam Ją. Zafascynowała mnie jej idea biblioteki, którą opisała w Biblioterapeucie, Biblioteka „Ikara” biblioteką wsparcia, która daje siłę i nadzieję.
Metamorfozę jaką przechodziła Biblioteka „Ikara” Lidia opisała w rozdziale książki Asertywność w działaniu - zbudować raj na ziemi. Autorka, wykła-dowca psychologii w Państwowym Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy zgłębiała osobowość człowieka i jego wpływu na otoczenie. Dzieliła się z nami spostrzeżeniami i zachęcała swoich studentów do działań w bibliotece. Studenci arteterapii współdziałali z bibliotekarzami na rzecz seniorów, głuchoniemych i młodzieży nastoletniej, którą najtrudniej zainteresować biblioteką.
To, że nasza biblioteka ciągle doskonali swoje działania jest w dużym stopniu zasługą naszej wspaniałej przyjaciółki Lidki.
Co oznaczają asertywne postawy, zachowania, które opisuje autorka? Asertywność stoi na straży poszanowania godności i autonomii człowieka. Uczy nas jak radzić sobie w codziennych zachowaniach z bliskimi i budować pozytywne relacje rodzinne i zawodowe. Autorka podkreśla, że prawa człowieka to prawa Twoje i moje. Asertywna komunikacja ma służyć nam w negocjacjach w rozwiązywaniu konfliktów bez pozostawiania za sobą przegranych. Zachowania asertywne nie agresywne to korzystanie z oso-bistych praw bez naruszania praw innych, ale też „nie uległe”. W zdrowym ciele zdrowy duch. Autorka zaleca ćwiczenia jogi, judo, taekwondo które wyrabiają zdecydowanie i pewność siebie. W sytuacjach konfliktowych twórzmy najpierw przyjacielskie relacje. Poprośmy o zmianę zachowania, negocjujmy. Do praw sięgajmy w ostateczności.
Asertywny obraz bibliotekarki jaki kreśli Lidka to nie „służebnica pańska”, tylko „rajski ptak”. Bibliotekarka odkrywa siłę swojej profesji. Broni swojej godności, nie milczy. Ma szacunek dla siebie i swojej pracy. Nie boi się opinii innych. Nie broni się w słabych punktach, pokazuje mocne.
We współczesnych strategiach zarządzania kobiece wartości idą w górę. Kładzie się nacisk na umiejętność słuchania, współpracy, empatycznej komunikacji i negocjacji w której obie strony wygrywają. Odzyskujmy siebie dla siebie samych. Nie myślmy, że jeśli kobieca to mało kompetentna, jeśli kompetentna to mało kobieca. Asertywność to zachęta do otwartego bycia tym, kim się jest.
Stwórzmy dla siebie niebo, rozmawiajmy z sobą z serdecznością. Źródłem poczucia własnej wartości jest samoocena tzn. jak dobrze, lub jak źle o sobie myślimy.
Natomiast asertywnego szefa cechuje postawa afiliacyjna, potrafi nawiązać bliskie, emocjonalne kontakty z ludźmi. Taki szaf mówi ludziom, co robią dobrze, gdyż człowiek ma tendencję do powielania zachowań za które jest nagradzany. Autorka radzi żeby problem z szefem omówić najpierw z kimś bliskim. Głośne opowiedzenie problemu, pozwala lepiej zrozumieć siebie i swoje reakcje.
Do asertywnych wartości w bibliotece autorka zalicza równość płci, sta-nowisk, równe udostępnianie dóbr bibliotecznych. Zasady asertywności to współzależność, świadomość, że jesteśmy omylni to otwarta, uczciwa komunikacja. Autorka podkreśla kulturotwórczą rolę biblioteki.
Podmiotem biblioteki jest człowiek nie książka.
Relacyjny aspekt zachowań jest duszą asertywności nie ty nie ja, ale to co się dzieje miedzy Tobą a Mną czyli Ty i Ja. Do naszego rozwoju osobistego potrzebujemy innych ludzi.
Komunikacja oparta na uczciwości, bezpośredniości likwiduje gry psycho-logiczne i manipulację. Budujmy relacje oparte na zaufaniu. Chrońmy siebie. Nie ma sensu w sytuacji konfliktowej z osobą o silniejszej pozycji zadzierać i płacić za to utratą pracy, bo jest to działanie na własną szkodę. Stosujmy zdrową obronę np. humor.
Zmieniajmy, co jesteśmy w stanie zmienić, akceptujmy to czego nie możemy zmienić. Kreujmy własną osobowości z nastawieniem na wielokulturowość i swobodę wyboru.
Barbara Skarga pisała, że komunikacja społeczna będzie największym problemem XXI wieku, Lidia wychodząc naprzeciw opisała i na przykładach bibliotek udowodniła, że „zdrowa komunikacja” jest możliwa.
Lidia jest wspaniałym człowiekiem, dobrym psychologiem i świetnie pisze. Na spotkaniu z Lidką dziękując jej za książkę prosiłyśmy: Pisz i bądź z nami zawsze.
Urszula Bielecka
moderator DKK "Fiszka"
w Filii nr 23 MBP we Wrocławiu