Przejdź do głównej zawartości

O nordyckich smokach herosach

Fot. U. Jaros
We wtorek 27 maja wykład pt. O smoku Fafnirze. W kręgu nordyckiego eposu wygłosił dr hab. Bogusław Bednarek z Uniwersytetu Wrocław-skiego. Na wstępie spotkania dyrektor biblioteki Jadwiga Horanin przywitała i przedstawiła miłego gościa - Twórca kultowego programu telewizyj-nego „Labirynty kultury”, kreatywny pogromca stereotypów i mitów, ale jednocześnie wielki ich miłośnik, autor m.in. książki „Epos europejski”, po którego lekturze nie mamy wątpliwości, czym żywi się kultura współczesna: od komiksu do kreskówki, piosenki z tekstem i superprodukcji filmowej. Sam  będący legendą, już z racji erudycji, jak i pięknej polszczyzny, tudzież niebanalnej egzystencji. Dzisiaj można by rzec, znalazł się w oku cyklonu, czyli w mieście, które w herbie ma smoka; Możliwość ujrzenia tego najpopularniejszego w chrześcijańskim żywotopisarstwie świętych symbolu zła w kontekście coraz obecniejszej w kulturze i literaturze nordyckiej będzie dla nas nie lada gratką. Bogusław Bednarek przybliżył zebranym świat epopeiczny, w którym szalały największe potwory pradawanych legend – smoki o straszliwej niszczycielskiej sile. Walczyli z nimi herosi obdarzeni nadludzkimi właściwościami. Ich zadaniem było wyeliminowanie zła i oczyszczenie świata z potworów. Dla herosa zaszczytem było zostać smokobójcą i w ten sposób wyeliminować najpo-tężniejsze zagrożenie dla świata. Ci bohaterowie dawnych eposów mieli jeszcze jedną wyjątkową cechę - nigdy się nie starzeli. Mijały dziesięciolecia a oni wciąż pozostawali tacy sami. Uczestnicy spotkania z zainteresowaniem słuchali barwnej opowieści o poemacie epickim Beowulf opisującym legen-darne pradzieje ludów nordyckich. Epos ten jest jednym z najstarszych dzieł literatury staroangielskiej. Zachował się w jedynym rękopisie, który obecnie znajduje się w Bibliotece Brytyjskiej. Przez stulecia był przechowywany w bibliotece jednego z klasztorów i cudem został ocalony z pożaru, stąd jego brzegi są lekko opalone. Beowulf to legendarny nordycki bohater, który zabija straszliwego potwora – smoka Grendala. Podobny motyw smokobójcy pojawia się w nordyckiej legendzie o Sigurdzie, który pokonał smoka Fafnira – człowieka, ojcobójcę, który przeobraził się w smoka. Miłośnikiem pradawnych legend nordyckich był J.R.R. Tolkin, który legendarne skandynawskie smoki wykorzystał w swoich utworach: Hobbit i Silmarilion. Bogusław Bednarek oczarował zebranych, przedstawiając z właściwą sobie ekspresją i erudycją tak odległy świat legend skandynawskich wczesnego średniowiecza, o których nasza wiedza jest bardzo fragmentaryczna, ponieważ na jeden zachowany tekst osiem niestety zniknęło. Na zakończenie spotkania wiceburmistrz Ryszard Szydłowski podarował gościowi egzemplarz Dzierżoniowskich legend i opowieści autorstwa Janiny Weretki-Piechowiak, który zawiera m.in. Legendę o dzierżoniowskim smoku.

Urszula Jaros
moderator DKK w Dzierżoniowie

fot. U. Jaros