Patron Roku 2025 i Honorowy Obywatel Świebodzic czyli inspirujące spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki z mieszkańcami
Z tej okazji Wydział Promocji i Komunikacji rozpropagował wydarzenie „swoimi kanałami informacyjnymi”, by o klubowym spotkaniu mającym zwykle wąski zasięg dowiedziała się jak największa liczba świebodziczan, co automatycznie widoczne było po wypełnionej sali bibliotecznej. Otrzymaliśmy także jubileuszowe plakietki wizerunkiem Jana Mikulicza-Radeckiego, którymi obdarowaliśmy mieszkańców.
Na spotkanie oprócz klubowiczów przybyli mieszkańcy i lokalni pasjonaci historii, podkreślając, że wybór profesora Mikulicza-Radeckiego na Patrona Roku to nie tylko wyraz dumy z lokalnych korzeni wybitnego chirurga, ale również okazja do popularyzowania jego dorobku wśród kolejnych pokoleń.
W trakcie wydarzenia została przedstawiona prezentacja multimedialna przedstawiająca najważniejsze osiągnięcia chirurga. Omówiono m.in. wkład Jana Mikulicza-Radeckiego w rozwój aseptyki, konstrukcję pierwszych sterylnych rękawic operacyjnych oraz pionierskie zabiegi, które na zawsze zmieniły oblicze chirurgii. Uczestnicy mogli również obejrzeć kopie dokumentów, fotografii oraz rycin związanych z działalnością uczonego.
W kolejnym punkcie programu przedstawiono szczegółowo jego związek z regionem, a przede wszystkim ze Świebodzicami. To postać, która na trwałe zapisała się nie tylko w historii medycyny światowej, ale również w historii naszego miasta.
Dopełnieniem spotkania był wyświetlony film nakręcony przez red. Stanisława Wolnego na zlecenie Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, której profesor jest patronem. Jego klinika zachowała się do naszych czasów, a znajdująca się przed nią piękna tablica jest jedynym niemieckim pomnikiem we Wrocławiu.
W drugiej części odbyła się żywa dyskusja, w której mieszkańcy dzielili się swoimi refleksjami na temat dziedzictwa Jana Mikulicza-Radeckiego. Spotkanie pozostawiło wiele pytań, na które moderatorki DKK zadeklarowały, że dołożą starań, aby znaleźć odpowiedzi i jak najpełniej je wyjaśnić, kontynuując tym samym misję odkrywania i upowszechniania jego dziedzictwa.
Pierwsze pytanie, dotyczyło nazwiska profesora. Z przedstawionego drzewa genealogicznego nie wynikało skąd wzięła się nazwa „Radecki”. Dziś już wiemy, że najpełniejsza odpowiedź znajduje się w książce Waldemara Kozuscha pt.„Jan Mikulicz-Radecki 1850-1905: współtwórca nowoczesnej chirurgii” wydanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego w 2003 r, gdzie autor powołuje się na niezwykle bogate źródła bibiograficzne, a zawarte w niej ilustracje w sposób rzetelny i treściwy opisują sylwetkę profesora Jana Mikulicza- Radeckiego. Wyjaśniając tę kwestię informujemy, że potomkowie Mikulicza posiadali majątek ziemski w Radecku na Litwie. Od niego przyjął się drugi człon nazwiska, który początkowo był przydomkiem.
W czasie dyskusji zapytano, kto i kiedy wystąpił z inicjatywą, by nasz świebodzicki szpital nazwać imieniem Jana Mikulicza- Radeckiego i niestety tej zagadki nie udało nam się jak dotąd rozwikłać. Zdania są podzielone, od tych najbardziej skrajnych, że tak naprawdę nigdy nadania oficjalnie nie poczyniono, poprzez tezę, że jest to nazwa powszednie przyjęta, (nie nadana). Współcześnie na pieczątkach oficjalnie pojawia się Szpital „Mikulicz” Sp. Z o.o. Jednakże przez wiele lat istnienia, szpital przechodził rozmaite przeobrażenia, a przy przydzielanym od 1995 r. REGONIE czyli numerze służącym identyfikacji przedsiębiorstw i instytucji w systemach administracyjnych i statystycznych oraz do celów ewidencyjnych zmienianym kilkakrotnie, za każdym razem funkcjonuje nazwa „im. Jana Mikulicza Radeckiego”. Dopiero przy ostatniej identyfikacji pojawia się: NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ „MIKULICZ”. Jednak u wspominanego Waldemara Kozuscha zawarte są wspomnienia wnuka profesora, który z okazji 130. Rocznicy narodzin i 75. Rocznicy śmierci dziadka w 1980 r. napisał, że „w Polsce pamięć o Mikuliczu podtrzymywana jest w sposób żywy i świadomy. (…) W Świebodzicach, w miejscu jego wiecznego spoczynku, jego grób jest czule zadbany(…) Szpital powiatowy i znacząca ulica noszą jego imię.”, co by mogło oznaczać, że szpital został nazwany imieniem tego wielkiego lekarza prawdopodobnie od czasów, kiedy zaczął funkcjonować czyli od 1964 r. Na tę chwilę nie jesteśmy w stanie dotrzeć do źródeł, by potwierdzić tę informację w 100%, bowiem brakuje w pełni opisanej monografii czy choćby historii szpitala. Jeśli szpital utworzono Uchwałą Rady Miejskiej w 1964 r. pozostaje dotarcie do archiwalnego dokumentu i być może tam chociaż po części uda się rozwikłać zagadkę czy rok powstania szpitala jest jednoznaczny z rokiem nadania imienia, a być może będzie również wiadomo, kto wystąpił z taką inicjatywą…
Jak się okazało niewinne pytanie uświadomiło nam jak wielką wagę powinno się przykładać do tego, by gromadzić i utrwalać jak najwięcej informacji o lokalnym dziedzictwie historycznym.
Wydarzenie pokazało, że pamięć o wielkich postaciach związanych z naszym regionem jest wciąż żywa, a Świebodzice z dumą pielęgnują swoje bogate dziedzictwo historyczne. Atmosfera spotkania była pełna ciepła, zadumy i żywego zainteresowania uczestników.
Przygotowano również wystawę na witrynie okiennej, poświęconą profesorowi Janowi Mikuliczowi- Radeckiemu, którą przybyli mogli podziwiać, a i chętnie fotografowali się na jej tle. Prezentuje ona archiwalne fotografie oraz ciekawostki z życia tego wybitnego uczonego. Świebodziczanom udostępniono papierową wersję artykułu, który ukazał się w specjalistycznym piśmie onkologicznym (online) CancerSugery opracowanym przez profesorów Katedry i Klinika Chirurgii Onkologicznej Akademii Medycznej w Gdańsku, a zatytułowany „Jan Antoni Mikulicz-Radecki (1850-1905_-endoskopia, antyseptyka, aseptyka. Trzy filary współczesnej chirurgii”, który pogłębia wiedzę o honorowym obywatelu Świebodzic. Ponadto w czasie spotkania czytaliśmy fragmenty książek Jürgena Thorwalda „Stulecie chirurgów” i „Trumf chirurgów”, a także materiały pokonferencyjne z Sympozjum Naukowego wydane przez Społeczny Komitet Obchodów w 150 rocznicę urodzin prof. Jana Mikulicza-Radeckiego. Wszystkie te pozycje wzbudziły bardzo duże zainteresowanie i zostały wypożyczone przez czytelników.
moderatorka Sylwia Możejko
DKK w Świebodzicach