Przejdź do głównej zawartości

Papusza - "poetka przeklęta" w DKK w Świebodzicach

„Papusza” Angeliki Kuźniak była tematem spotkania w Dyskusyjnym Klubie Książki w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Świebodzicach, które miało swoją odsłonę 26.11.2015 r. Pomimo tego, że dość długo czekała na swój dzień w naszym klubie, to okazała się „wisienką na torcie” wszystkich tegorocznych posiedzeń. 







Losy Cyganki - Bronisławy Wajs, (bo tak prosiła sama zainteresowana, by ją nazywać) złożyły się na reportaż biograficzny, niezwykle poruszający i ciekawy. „Papusza” czyli lalka, tak o niej mówiono, a swój przydomek zyskała dzięki niezwykłej urodzie i podobieństwu do dziewczęcej zabawki. Z książki Angeliki Kuźniak dowiedzieliśmy się, że samorodny talent odkrył Jerzy Ficowski, który ukrywając się w lesie, trafił do taboru cygańskiego, co w latach późniejszych zaowocowało publikacją „Cyganie na polskich drogach”. Niestety „wyrzuciła” ona Papuszę poza nawias cygańskiej społeczności, która oskarżyła ją o zdradę, gdyż udostępniła „braciszkowi” nie tylko słownik cygańsko-polski, ale odkryła arkana zwyczajów i obyczajów tej narodowości. Bronisława Wajs nazwana została „poetką przeklętą”. Poczucie krzywdy i nadwrażliwość sprowadziła na nią chorobę, a życie uczyniło pasmem cierpień i udręki, godnym współczucia.





O tym wszystkim z wielkim przejęciem rozmawialiśmy w ostatni czwartek listopada w bibliotece. Ponieważ Świebodzice to miejscowość zamieszkała przez Romów od kilkudziesięciu lat, zebrani klubowicze mieli okazję podzielić się nie tylko wrażeniami z przeczytanej lektury, ale także rozgorzała dyskusja na temat ich środowiska i zdarzeń przeżytych z autopsji z Romami w roli głównej. 



Spotkanie w DKK miało niezwykle żywy i barwny charakter. Ożywienie dotyczące sąsiedzkich stosunków z Romami, przeplatało się ze wzruszeniem i przejęciem, kiedy rozmawialiśmy o życiu Papuszy. Urozmaiceniem czwartkowego dnia stały się fragmenty programu publicystycznego Xsięgarnia, w którym Angelika Kuźniak opowiadała o wieloletniej pracy nad książką, a także filmu dokumentalnego z 1978 r. „Cygańska poetka- Papusza” wysłuchując krótkiej wypowiedzi Bronisławy Wajs o sobie oraz klimatycznych wierszy, jakie powstawały, gdy Papusza mieszkała w lesie w zgodzie z naturą dawno, dawno temu….

"W lesie jak złoty krzak wyrosłam,
w namiocie cygańskim, co miał prawdziwka postać.
Jak własne serce kocham ogień.
Wiatry silne i małe
cygańską dziewczynę wykołysały
i pognały ją w świat, w daleką drogę...”

Beata Wiciak
moderator DKK w Świebodzicach